Yttje in Zweden: High School in Zweden
Into deelnemer Yttje
Blogs
Hoi! Ik ben een schooljaar in Zweden geweest, en dat was fantastisch! Ik was na 4 vwo vertrokken en werd in Zweden in een aansluitende klas gezet. Het Zweedse schoolsysteem lijkt erg op het Nederlandse, maar er zijn wel kleine verschillen aanwezig...
Ten eerste hebben ze de onderbouw van de middelbare school (eerste 3 jaren) gescheiden van de bovenbouw. Vaak zit dit deel in hetzelfde gebouw als de basisschool maar wordt er wel al op de manier van de middelbare school lesgegeven. Ze tellen de jaren dan van groep 3 (jaar 1) tot de derde klas (jaar 9). Als je in jaar 9 zit, ben je ongeveer 15 of 16, ben je niet meer leerplichtig en sta je voor de keuze van een nieuwe school: de bovenbouw. Dit is ingedeeld in veel verschillende soorten en niveau’s die vergelijkbaar zijn met mbo of de bovenbouw van havo/vwo. Leerlingen die moeite hebben met leren gaan naar een ‘yrkesförberedande’ (beroepsvoorbereidende) school die vergelijkbaar is met het mbo en waar je een beroep leert, zoals bijvoorbeeld de kappersschool. Anders ga je naar een school die erg lijkt op de bovenbouw van de middelbare school van de havo of het vwo, genaamd ‘Gymnasiet’. Dit bereid je voor op de universiteit en is ook het soort waar de uitwisselingsstudenten heen gaan, ik zat bijvoorbeeld op ‘Danderyds Gymnasium’.
De moeilijkheidsgraad van de leerstof is gebaseerd op het gekozen profiel en de kwaliteit van de school. Je hebt bijvoorbeeld hogere cijfers van jaar 9 nodig om toegelaten te worden op een school van hoger niveau. Danderyds Gymnasium was een vrij goede school waar je bijvoorbeeld een klas had die extra moeilijke wiskunde deed, of extra talen. Klassen zijn ingedeeld op hun profiel. Er zijn enorm veel verschillende profielen die je kunt kiezen. Mijn gastbroer zat bijvoorbeeld op een school die gericht was op marine biologie; de hele school had een natuurprofiel, en er waren veel verschillende soorten biologie, natuurkunde, en wiskunde te kiezen. Mijn gastzusje begon aan een school die veel extra vakken had met toneel en dans.
High School Zweden? Meer info over een tussenjaar in Zweden?
Op mijn school kon je kiezen uit de profielen: Natuur, Techniek, Wiskunde, Internationale Economie, Juridiek, Maatschappij, Drama, kunst en taalintroductie. Ik zat in een klas met het Techniekprofiel waardoor ik vakken had als Design, Constructie en Computer Aided Design maar ook gewoon Natuurkunde, Wiskunde en Scheikunde. Speciaal voor het Techniekprofiel was er een VR-lab en een 3D printer om te gebruiken, wat ik erg leuk vond. In mijn jaar had elke leerling één keuzevak dus had ik Programmeren gekozen. Bij sommige vakken was ik helemaal nieuw, zoals bij Contructie, maar Design leek bijvoorbeeld weer erg op het vak Tekenen uit Nederland. Gym vond ik ook leuker dan in Nederland omdat we een voetbalveld, tennisveld, atletiekveld en een curlinghall naast de school hadden die we mochten gebruiken. Dit maakte de lessen in de zomer leuker omdat we veel buiten waren. Zo hadden we ook een bos in de buurt van school en gingen we ‘orienteren’ waar je een kaart en een compas krijgt, en je een bepaalde route moet vinden. ‘S Winters gingen we langlaufen, ijshockeyen en schaatsen wat ook geweldig was.
Bij het vak Zweeds werkten de klas aan literatuur terwijl ik aan zweedse grammatica oefeningen werkte. Wat ik ook wel bijzonder vond was dat je de leraren bij hun voornamen noemt. Ook zijn ze niet heel streng en heb je veel meer ruimte om de les zelf in te vullen en is het je eigen verantwoordelijkheid of je iets doet of niet. Zo zat ik in het begin bij veel vakken op Duolingo oid Zweeds te oefenen. De uitleg schreef ik wel altijd over van het bord om het dan vervolgens thuis te vertalen, zodat ik de vaktermen leerde. Na ongeveer 6 weken verstond ik bijna alles en was het vaak niet meer nodig om thuis veel tijd aan school te besteden. De meeste leerlingen hebben geen tot nauwelijks huiswerk, wat me veel vrije tijd na school opleverde zodat ik met vrienden de stad in kon, of iets anders leuks kon doen. Huiswerk had je alleen als je binnenkort een toets zou hebben of als je moeite had met een vak. Op mijn school had iedereen maandagochtend vrij, en in die tijd was er bijles voor de leerlingen die dat nodig hadden. Ook had ik veel minder toetsen in Zweden dan in Nederland. Hier heb ik denk ik gemiddeld 3 of 4 toetsen per week, terwijl ik er in Zweden aan het begin van het jaar geen had.
Op een dag had ik gemiddeld vier vakken en een les duurde ongeveer 80 minuten. ’s Middags hadden we vaak ongeveer 40 minuten lunchpauze. Dit vond ik best wel lang, maar dat is omdat je op elke basis- en middelbare school in Zweden gratis warme lunch op school krijgt. We kregen elke dag wat anders en het was ook echt lekker! Ook was er altijd een vegatarisch alternatief. Naast het warme eten was er ook een uitgebreid salade buffet en een tafel waar je knäckebröd en fruit kon pakken. Als je er echt niks lekkers tussen vond zitten stonden er ook altijd nog bakken ontbijtgranen en kon je yoghurt of melk pakken. Ook hadden we ergens anders in de school een kantine waar je koffie, thee, belegde broodjes, tosti’s en snoep kon kopen. Ik vond het geweldig dat we zomaar lunch kregen op school en het was ook wel even wennen toen ik in Nederland opeens weer mijn eigen brood mee moest nemen.
Het Zweedse schoolsysteem is wel iets anders, maar eigenlijk alleen op een positieve manier. Tijdens je exchange zit je best een groot deel van de tijd op school en dit heeft mijn ervaring alleen maar leuker gemaakt.
Auteur: Into deelnemer Yttje
